Plantentuin Meise: fleurige daguitstap naar een unieke botanische tuin

Zin in een leuke daguitstap in de natuur? Bezoek dan zeker een keertje Plantentuin Meise, een groene oase vlakbij Brussel!

Je kan er uren ronddolen en genieten van prachtige landschappen (inclusief kasteel), duizenden unieke bloemen en planten, leuke expo’s en events, en een terrasje of picknick natuurlijk!

Op stap met (de) kinderen? Dan zijn het Wonderweekend, het speelbos en het blotevoetenpad een aanrader.

Benieuwd wat deze unieke botanische tuin te bieden heeft? Hieronder lees je er alles over!

Plantentuin Meise in een notendop

Plantentuin Meise in Vlaams-Brabant is met z’n 92 ha en 18.000 levende (!) plantensoorten één van de grootste plantentuinen ter wereld, befaamd om zijn wetenschappelijk onderzoek en horticultuur (tuinbouw).

De missie van Plantentuin Meise is naar eigen zeggen: “Het plantenrijk ontdekken, onderzoeken en beschermen en met deze kennis samen bouwen aan een duurzame toekomst.”

Om die missie uit te dragen bevat de tuin onder meer:

• twee onderzoeksafdelingen om planten te bestuderen en in kaart te brengen
• een herbarium (verzameling gedroogde planten) met ongeveer vier miljoen specimens
• een botanische bibliotheek met meer dan 200.000 publicaties (vanaf de 15de eeuw)
• een zaadbank om zeldzame en bedreigde soorten te bewaren of in leven te houden
• en uitgebreide levende collecties (het “park”, de serres, etc.)

De geschiedenis van de plantentuin gaat trouwens terug tot 1796. Jep, ouder dan België! Op het domein in Meise kom je dan ook heel wat historische gebouwen tegen, waaronder het kasteel van Bouchout met een toren uit de 12de eeuw.

Uiteraard vinden er ook heel het jaar door tal van activiteiten, events, rondleidingen, wetenschappelijke meetings, enz. plaats, voor jong en oud, leek en expert.

Plantentuin Meise: 7 hoogtepunten

Plantentuin Meise is eigenlijk één groot hoogtepunt, met de nadruk op gróót. Je kan er makkelijk een dagje vertoeven (en nog slechts een vluchtige indruk opdoen).

De teller van m’n Fitbit stond na m’n bezoek op 17,3 km – om een idee te geven – al bepaal je natuurlijk zelf hoeveel en hoe ver je wandelt.

Hieronder heb ik mijn 7 hoogtepunten van Plantentuin Meise voor je opgelijst. Ga je een volledig dagje? Dan kan je ze makkelijk allemaal verkennen. Heb je maar een half dagje? Doe dan zeker de top 3!

1. Plantenpaleis

Het Plantenpaleis is prachtig. Moet je gezien hebben! Dit complex bevat verschillende serres die elk een bepaald gebied/ecosysteem uit de wereld plus de bijhorende plantengroei tonen.

1. Het Subtropisch regenwoud: ontdek het altijd groene loofbos
2. De Evolutie: leer meer over 450 miljoen jaar plantenevolutie
3. Het Tropisch regenwoud: lummel tussen de lianen en wurgende bomen
4. Het Nevelwoud: bewonder de fuchsia’s en orchideeën uit de nevelige tropische bergen
5. Het Mediterraan bioom: verken het Middellandse Zeegebied, West-Australië en Zuid-Afrika
6. Het Antropogeen bioom: bananen, ananassen, kokospalmen en cacaobomen!
7. De Tropische draslanden: gaap vol verwondering naar de reuzenwaterlelies, vleesetende bekerplanten en papyrus
8. De Woestijn: cactussen natuurlijk, of wat dacht je?
9. De Savanne en het Moessonwoud: ontdek de planten die het ritme van de natte en droge seizoenen uit deze gebieden op de voet volgen

Serres vol verwondering dus! Persoonlijke hoogtepunten? De imposante waterlelies en de feeërieke neveltuin. In het tropisch regenwoud kan je trouwens een aantal verdiepingen stijgen tussen de planten, maar dat zal je geweten hebben! (Ik zweet er nog van…)

2. Kasteel van Bouchout

De geschiedenis van het versterkte kasteel van Bouchout – hartje Plantentuin Meise – gaat terug tot de 12de eeuw.

Toen speelde het een belangrijke rol bij het ontstaan van het hertogdom Brabant. Ridder Daniël van Bouchout liet een burcht bouwen tussen Graafschap Vlaanderen en het grondgebied van de Heren van Grimbergen.

Daarna was het – door de eeuwen heen –  in handen van verschillende families. Het werd meermaals verbouwd en de slotgrachten werden uiteindelijk kasteelvijvers.

De laatste bewoner was Charlotte, prinses van België (zus van Leopold II) en keizerin van Mexico (getrouwd met Maximiliaan van Oostenrijk).

In de 19de eeuw werd het domein rond het kasteel het mooie Engelse landschapspark dat het nu nog steeds is. In 1939 verhuisde de plantentuin vanuit Brussel naar dit domein.

Nu zorgt het kasteel vooral voor een unieke, sfeervolle setting. Er vinden seminaries, vergaderingen, feesten en trouwshoots plaats, maar ook expo’s voor bezoekers.

Zelf genoten we er van de ‘Kunsthappening NATUUR IN MINIATUUR’ met illustraties van Marijke Meersman. Leuk!

Op het dak(terras) van het kasteel kan je ook genieten van de weidse omgeving en vele mooie uitzichten.

3. Rozentuin

Twee spiralen vormen het hart van de 9000 m² grote rozentuin in Plantentuin Meise: een eigentijds design geïnspireerd op een ontluikende roos. De tuin vertelt het verhaal van het ontstaan en de evolutie van de wilde tot de tuinroos en toont hoe ze verwant zijn.

Plantentuin Meise had al het grootste rozenherbarium ter wereld (gedroogde exemplaren), en op het domein zelf kan je sinds 2019 ook 125 van de naar schatting 200 gekende rozensoorten levend bewonderen. Een bezoekje waard!

4. Balatkas en herbetum

De ‘Balatkas’ is een elegante witte kleine serre in art-nouveaustijl, ontworpen door architect Alphonse Balat, de Hofarchitect van Koning Leopold II. Hij ontwierp ook de Koninklijke Serres van Laken en vele andere voorname gebouwen in Brussel.

De serre werd oorspronkelijk gebouwd in de zoo van Brussel – om de toen pas ontdekte reuzenwaterlelie te kunnen kweken – en daarna tweemaal verhuisd. In 1976 werd rond de Balatkas ook een herbetum met kruidachtige planten aangelegd. Leuk!

5. Geurtuin en kloostertuin

In de geurtuin van Plantentuin Meise kan je genieten van tal van bekende en minder bekende aroma’s. Fijn om eens door te snuffelen!

Daarnaast vind je de middeleeuwse kloostertuin, met z’n typische raster met plantvakken en een centrale waterbron. Ieder plantvak had een ander doel of een andere betekenis:

• planten om te koken,
• planten om te kleuren,
• geneeskrachtige planten,
• religieuze planten
• …

Wist ik niet… Interessant!

6. Culinaire tuin

De ‘Culinaire Tuin’ is de ommuurde tuin aan de voormalige ‘Oranjerie’ of wintertuin van Plantentuin Meise (waar je vandaag de dag iets kan eten of drinken).

Je ontdekt er wat we vroeger aten en wat er nu op ons bord komt, met bizarre en interessante weetjes. Wist je bijvoorbeeld dat dames vroeger geen asperges mochten eten vanwege de té erotische vorm? (We komen van ver, I know.)

Er zit trouwens ook een sociaal aspect aan de Culinaire Tuin: scholen, verzorgingsinstellingen en verenigingen kunnen er mee komen tuinieren… maar ook gewoon fijn om te bezichtigen natuurlijk!

7. HOUTlab + mammoetboom

Plantentuin Meise beheert belangrijke historische houtcollecties: ongeveer 7500 houtmonsters van boomsoorten van over de hele wereld.

Het HOUTlab is een museum waar je op een interactieve manier… wel, hout leert kennen: van de microscopische geheimen tot de voordelen als duurzaam bouwmateriaal.

De twee meest imposante collectiestukken vind je trouwens rondom het museum:

• een 5 ton wegende schijf van een 2000 jaar oude mammoetboom (reuzensequoia) met een diameter van meer dan 4 meter
• een 10,5 m lange boomstam van een Pericopsis uit Congo

Dat zijn nog eens grote bomen! Er staat trouwens ook nog een levende mammoetboom in Plantentuin Meise van 40 m hoog. Nog geen 80 m natuurlijk, maar geef ’m wat tijd (een paar eeuwen ofzo).

Oh, en de andere sequoiasoorten in de tuin zijn zeker ook de moeite!

Plantentuin Meise: events

Fotoshoot op de reuzenwaterlelies

In juni en juli kan je je kindje(s), kleinkindje(s), mete- of petekindjes (tot 12 maanden!) laten fotograferen op de reuzenwaterlelies in het Plantenpaleis. Dan zijn de bladeren op hun hoogtepunt.

Dat levert verrassend prachtige beelden op. (Ik had kitsch verwacht, eerlijk gezegd.) De plaatsen zijn ieder jaar wel zeer beperkt, dus wees er snel bij!

Praktisch gezien koop je 1 gezinsticket voor toegang tot het park inclusief fotoshoot (voor 2 volwassenen + baby en eventuele broers of zussen).

Bloei van de reuzenaronskelk

Plantentuin Meise haalt vaak de pers als hun befaamde reuzenaronskelk in bloei staat. Waarom? Omdat deze bloem van 1,5 tot 3 m hoog ieder jaar maximaal 72 uur bloeit.

Wil je erbij zijn? Dan moet je je natuurlijk reppen! Hoe weet je als één van de eersten of ie in bloei staat? Door je hier in te schrijven op een e-mail alert.

Misschien ook best een neusknijper meenemen, want er is één catch: als de plant in bloei staat verspreidt ie een heerlijk aroma van kadaver, ranzige kaas en rotte vis! Je moet er iets voor over hebben, I guess…

Wonderweekend

Iedere zomer kan je in Plantentuin Meise ook genieten van het Wonderweekend: een feeëriek festival midden in de natuur voor het hele gezin.

Denk theater, dans, muziek, magie, leuke activiteiten, wonderlijke wandelingen, avondshows en overnachtingen op de ‘Kamping van Karton‘!

Tijdelijke expo’s

Zoals ik al zei zijn er ook vaak tijdelijke expo’s in Plantentuin Meise, dus check ook zeker hun kalender om op de hoogte te blijven van deze events.

Again, toen wij er waren hebben we genoten van de wandelexpo ‘NATUUR IN MINIATUUR’ met natuurtekeningen van Marijke Meersman.

Aanleiding voor de kunsthappening was de 100ste postzegelillustratie die Marijke ontwierp voor bpost.

Plantentuin Meise voor kinderen

Het is zeker de moeite om Plantentuin Meise met kinderen te bezoeken, niet alleen tijdens het Wonderweekend (zie hierboven).

Van maart tot november is er ook een blotevoetenpad van 1 km lang, aangelegd met natuurlijke materialen. Aan het positieve gekrijs in de bossen te horen, leken de meeste kiddo’s enthousiast!

Het pad loopt ook door het ‘Speelbos’ naast de Oranjerie (restaurant met terras), zodat je kinderen zich kunnen uitleven terwijl jij bekomt met een glaasje alcoho… – euhm – generische frisdrank!

En uiteraard zijn kinderen ook fan van kastelen, parktreintjes, jungle-achtige omgevingen (Plantenpaleis), bospaadjes, de occasionele hangbrug, enz. (Heb ik me laten vertellen.) Eén groot avontuur!

Eten, drinken en shoppen in Plantentuin Meise

Oranjerie

De ‘Oranjerie‘ van Plantentuin Meise – inclusief gezellig terras – is elke dag open van 12.00 tot 18.00 uur.

Je mag je verwachten aan degelijke brasseriekeuken met een mix van typische gerechten. Vriendelijke bediening, snelle kookkunsten en verzorgde maaltijden!

Picknicken

Picknicken kan je:

• op het binnenplein van het Pachthof (in de buurt van het kasteel). Daar zijn tafels en banken.
• op de terrassen van de Oranjerie (enkel op de 2 aangeduide tafels met verplichte consumptie).
• of op de gazons.

Veel picknickers met eigen dekentjes gezien. Zag er gezellig uit!

Tuinwinkel

Naast het pachthof en in de buurt van het kasteel van Plantentuin Meise vind je ook een tuinwinkel met onder meer plantenboeken, postkaarten, bloemen- en plantenzaden, bijzondere planten.

Voor de lekkerbekken is er bijvoorbeeld ook eigen honing en koffie van de plantentuin. Altijd leuk om eens te snuisteren!

Plattegrond van Plantentuin Meise

Protip: pik bij de ingang van Plantentuin Meise een plattegrond mee van het domein. Geloof me: dit plan zal je nodig hebben! Hieronder heb ik de belangrijkste highlights ook even aangeduid op een map. You’re welcome!

1. Ingang + parking
2. Speelbos
3. Bloementheater
4. Oranjerie, Culinaire Tuin en HOUTlab
5. Levende mammoetboom
6. Rozentuin
7. Dendrologische schatkamer
8. Balatkas en Herbetum
9. Plantenpaleis
10. Kloostertuin en geurtuin
11. Tuinwinkel
12. Kasteel van Bouchout

Plantentuin Meise bezoeken: praktische info

Plantentuin Meise: tickets en prijzen

Tickets voor Plantentuin Meise kan je makkelijk online bestellen. De standaardprijs voor volwassenen is €9.

Studenten, leden van Natuurpunt, 65+ers en kinderen van 6 tot 17 jaar krijgen korting. Voor jongere kinderen is de toegang gratis.

De meest actuele prijzen vind je hier.

Openingsuren van Plantentuin Meise

Je kan Plantentuin Meise het hele jaar door bezoeken, behalve op 25 december, 1 en 4 januari of bij extreme weersomstandigheden.

De openingsuren:

• Zomer (15 maart – 14 oktober): 9.30 – 18.30 uur
• Winter (15 oktober – 14 maart): 9.30 – 17 uur

Adres, bereikbaarheid en parking van Plantentuin Meise

Het adres van de hoofdingang van de plantentuin vind je op de Nieuwelaan 38, 1860 Meise. De plantentuin is vlot bereikbaar met de wagen, trein of bus:

• Wagen: Neem Afrit 3 Meise op de A12 (Brussel-Antwerpen).
• Trein: Neem de trein tot station Brussel-Noord of Londerzeel. Neem daarna aan het station buslijn 250 of 251 tot bij de hoofdingang van de tuin.
• Bus: Neem lijn 250 of 251 vanuit Brussel-Noord tot aan de halte ‘Plantentuin Meise’.

Kom je met de wagen? Dan is er ruim voldoende (gratis) parkeergelegenheid rondom het park, in de buurt van de hoofdingang.

Ook handig om weten

• Bezoekers mogen geen dieren meebrengen (behalve geleidehonden)
• Toiletten kan je vinden:
  • tegenover de ingang van het Herbariumgebouw (ook voor rolstoelgebruikers),
  • bij de Tuinwinkel (ook voor rolstoelgebruikers),
  • bij de Orangerie
  • en in het Plantenpaleis.
• Het park is toegankelijk voor rolstoelgebruikers. (Toegang tot het Plantenpaleis via de zuidelijke ingang van het serrecomplex.)
• De plantentuin heeft zelfs een rondleiding voor personen met visuele beperkingen uitgewerkt, met focus op tast en geur.

Dat was het. Héél veel plezier!

Smaakt naar meer? Lees dan zeker ook mijn blogposts over LABIOMISTA en de Trollen in De Schorre!