Kennen jullie George Bryan Brummell, beter bekend als ‘Beau Brummell‘? Well, you should. Hij is één van de invloedrijkste figuren uit de geschiedenis van de herenmode en wordt gezien als de allereerste dandy!
Nee serieus, de man moet een spektakel zijn geweest. Zelfs Lord Byron (zelf een beruchte romantische rockster avant la lettre) deed z’n hoedje af voor Beau Brummell:
De tijdgeest van Beau Brummell
In het begin van de 19de eeuw – tijdens de turbulente periode na de Franse Revolutie – wonnen Engelse kledingstijlen aan invloed en populariteit.
Mannen gingen voor soberheid, niet voor schoonheid. Een opzichtige kledingstijl werd geassocieerd met de excessen van de aristocratie en met verwijfdheid.
In diezelfde periode zag Beau Brummell zichzelf uitgroeien tot een waar mode-icoon in Engeland, een hoeder van goede smaak en verfijning.
Hij vatte de tijdgeest perfect. Zijn stijl sloot aan bij de val van de aristocratie en de opkomst van de democratie.
19de eeuwse portretminiatuur van Beau Brummell
Sociaal klimmen met kleding
Beau Brummell had geen adellijke titel en hij was ook niet rijk, al kreeg hij wel een degelijke opleiding (Eton en Oxford) en een behoorlijke erfenis. Die erfenis hielp hem om door te dringen tot invloedrijke kringen.
Maar om echt sociaal en financieel op te kunnen klimmen, moest Brummell zich op de een of andere manier in de belangstelling zien te werken.
Dat deed hij – verrassend genoeg – via z’n kleding. Het was z’n doel om bewonderd te worden, en dan vooral door zijn sociale superieuren.
Voor Beau Brummell werd kleding een middel om vooruit te komen in het leven. En dat lukte. In zijn Regency Collections uit 1865 getuigde kapitein Gronow als volgt:
In de gunst bij George IV
10th Light Dragoons
Na zijn opleiding aan Eton en Oxford werd Beau Brummell lid van de zogenaamde 10th Light Dragoons. De colonel-in-chief van dat regiment was Prince Regent en koning in spe George IV.
In 1795 stierf Brummels vader. Die liet hem een behoorlijke erfenis na. Die erfenis volstond echter niet om de uitgaven van een opkomende officier in het persoonlijke regiment van de kroonprins te dekken.
Zo moesten officieren – onder meer – hun eigen ruiteruitrusting en uniformen betalen. Voor de meesten was dat geen probleem dankzij land en titels, maar Brummell had geen van beide.
Gelukkig viel Beau Brummell al snel in de gunst bij George IV dankzij z’n voortreffelijke stijl en gevatheid. Daardoor bleven schuldeisers op afstand. In 1996 benoemde de kroonprins Brummell zelfs tot kapitein, tot grote ergernis van zijn collega’s.
Koning George IV door Sir Thomas Lawrence
The Dandiacal Body
Toen Beau Brummels regiment overgeplaatst werd van Londen naar Manchester nam hij ontslag. Niet veel later – in 1799 – kocht hij een huis in Chesterfield Street dat hij omtoverde tot een clubhuis voor zijn entourage, ‘the Dandiacal Body’.
De kroonprins en de rest van zijn modieuze entourage woonden daar zelfs Brummells ‘levée‘ bij, een sociaal ochtendritueel waarbij men zich aankleedde in het bijzijn van vrienden of entourage. Normaal gezien was dit een hofritueel voorbehouden voor adellijke families.
De stijl van de dandy
Ingetogen perfectie
Vóór de komst van Beau Brummell had Prince Regent George IV een opzichtige en pronkzieke stijl. Brummell heeft de kledingstijl van de toekomstige koning getemperd.
Daardoor ging de gehele Engelse aristocratie zich soberder kleden, tijdens en na de Regency-periode.
BBC-reeks ‘This Charming Man’ schetst een mooi beeld van de “make-over” van George IV onder invloed van Beau Brummell
Beau Brummell introduceerde
- een stijl die ingetogen, maar perfect op maat gemaakte herenkledij verheerlijkte
- een stijl van zowel uiterlijke volmaaktheid als soberheid
- een stijl die kwaliteiten zoals precisie, doordachtheid en respect symboliseerde
Soberheid was in, extravagantie uit. Felle kleuren, decoratieve emblemen en hoge hielen raakten dan ook uit de mode. In de plaats verschenen donkere kostuums, lange broeken en kunstig gestrikte dassen.
Herwerking van bestaande landelijke stijlen
Beau Brummells grootste talent was niet zozeer het introduceren van compleet nieuwe kledingstukken, maar eerder het herwerken van bestaande stijlen en combinaties.
Zo vernieuwde hij de landelijke Engelse jacht- of ruiterkleding en paste hij ze aan voor het stadsleven. Hij verfijnde bijvoorbeeld de proporties en droeg zwart of marineblauw in de plaats van rood.
Verder maakte hij lange broeken populair en besteedde hij veel aandacht aan halsdoeken. Brummell had zelfs altijd een grote voorraad gesteven witte halsdoeken bij de hand. Mislukte de knoop? Dan nam hij gewoon een nieuwe doek en herhaalde de procedure tot hij tevreden was.
De typische stijl van Brummell bestond uit een hoge hoed, een blauwe rokjas, een beige vest en rijbroek, zwarte ruiterlaarzen en een verblindend witte gesteven halsdoek. Karikatuur van Beau Brummell door Robert Dighton, 1805
Stijl én hygiëne
Beau Brummells geestige opmerkingen werden hét gespreksonderwerp van de Londense society. Hij verwierf faam als buitengewoon verteller en gesprekspartner.
De dandy verdreef de tijd met zichzelf opkleden, drinken en gokken. Naar verluidt had hij vijf uur nodig om zich uit te dossen, kleedde hij zich driemaal per dag om en poetste hij z’n laarzen met champagne.
Maar Brummell gaf niet enkel om kledij, ook hygiëne vond hij uitermate belangrijk. Hij poetste zijn tanden, schoor zichzelf en liet pruiken achterwege.
Hij droeg zijn haar à la Titus, met korte krullen en lange bakkebaarden, maar verder gladgeschoren. Dat leek op het eerste gezicht een ietwat nonchalante look, maar in realiteit duurde het uren om dit effect te bereiken!
Beau Brummell ging ook iedere dag in bad. Vandaag de dag lijkt dat vanzelfsprekend, maar destijds was het heel uitzonderlijk. Vóór de Franse Revolutie was het normaal om maar één keer om de paar maanden in bad te gaan. Eventuele nare geurtjes werden verbloemd met parfum.
Voor ‘Beau’ Brummell was de basis van een verzorgd uiterlijk een goede persoonlijke hygiëne. En de elite? Die nam zijn hygiënische gewoonten over. Thank god for Brummell!
Schuldeisers en syfilis
Hoe mooi Brummells schoenen of laarzen ook waren, uiteindelijk begon hij er stevig naast te lopen. De dandy kon zich veel permitteren, maar spotten met het gewicht van George IV was blijkbaar een stap te ver. Hij viel dan ook uit de gratie.
Brummell gaf ook meer geld uit dan hij had. Toen z’n schuldeisers hem in 1816 op de hielen zaten, moest hij vluchten naar Calais. 24 jaar later – in 1840 – bezweek hij op 61-jarige leeftijd aan tertiaire syfilis nabij Caen.
De erfenis van Beau Brummell
Ondanks zijn tragische dood heeft Beau Brummell toch een blijvende invloed nagelaten op de herenmode. Aan hem danken we onder meer:
- de aandacht voor detail in herenmode
- het moderne (maat)pak
- de combinatie pak, kraag en das
- moderne broeken
- een ingetogen kleurenpalet
- het meetlint
Bovendien wordt de wereld nog steeds bevolkt door dandy’s: heren die een onopvallend perfecte kledingstijl nastreven.
Standbeeld van Beau Brummell in Jermyn Street, Londen
Beau Brummell wordt ook nog steeds geëerd. Zo heeft hij een eigen standbeeld in Jermyn Street, Londen, omgeven door de betere herenmodezaken. Een passend monument voor een fascinerende man!
Geraadpleegde bronnen
Blackman, C. (2012). 100 Years of Menswear. London: Laurence King Publishing Ltd.
Hopkins, J. (2011). Basics Fashion Design 07: Menswear. Lausanne: AVA Publishing SA.
Jaye, M. (2011). The Chic Geek’s Fashion, Grooming and Style Guide for Men. London: Carlton Books Limited.
Mackenzie, M. (2010). Mode begrijpen: Een overzicht van de belangrijkste modestijlen. Kerkdriel: Librero.
McDowell, C. (2013). The Anatomy of Fashion: Why We Dress the Way We Do. New York: Phaidon Press Inc.
Roetzel, B. (2009). De Gentleman: Handboek van de klassieke herenmode. Potsdam: h.f.ullmann publishing GmbH.
Sherwood, J. (2010). Savile Row: The Master Tailors of British Bespoke. London: Thames & Hudson Ltd.
Sherwood, J. (2012). The Perfect Gentleman: The Pursuit of Timeless Elegance and Style in London. London: Thames & Hudson Ltd.
Sims, J. (2011). Icons of Men’s Style. London: Laurence King Publishing Ltd.
Leuk artikel?
There's more where that came from. Volg AGMJ via mail en mis niets!
Sharing is caring
Vond je deze blogpost leuk? Deel ‘m met je netwerk!
