Onlangs ging ik naar een tuinfeestje in een “double-breasted” pak (dubbele rij knopen). Daar vroeg iemand me: “Waarom knoop jij eigenlijk de onderste knoop van je jasje/vest niet dicht?”.
Toen ik antwoordde dat een voormalige koning van Engeland daar iets mee te maken had, werd ik vol ongeloof en onbegrip aangestaard…
Het gezelschap dacht dat ik een grapje maakte, maar niets is minder waar. Bij herenmode draait alles nu eenmaal vaak om twee dingen: traditie en detail. En deze ongeschreven wet is geen uitzondering!
Ook benieuwd naar de – best wel bizarre – reden waarom je nooit de onderste knoop van je pak mag dichtknopen? Ontdek het hieronder!
Koning Edward VII: onverwacht stijlicoon
Stijlicoon door verwaarlozing
Laat ons even teruggaan in de tijd, naar het 19de-eeuwse Engeland van koningin Victoria en prins Albert en hun oudste zoon Albert Edward, a.k.a. “Bertie” (later koning Edward VII). Heel eerlijk? Het zat Bertie niet echt mee op familievlak…
Albert Edward, a.k.a. Bertie
In de ogen van koningin Victoria kon niemand namelijk tippen aan haar echtgenoot, en dat gold ook voor haar kinderen. Bertie in het bijzonder – de troonopvolger – kreeg vaak te horen dat hij fysiek, moreel en intellectueel lang niet in de buurt kwam van zijn vader.
Maar ook door z’n vader werd ie zéér rigide opgevoed. Zo moest hij bijvoorbeeld 6 uur per dag studeren, zelfs op zaterdag. Geen wonder dat Albert Edward later weigerde om gekroond te worden met z’n eerste voornaam: Albert. Hij koos daarentegen voor Edward VII. Eat that, dad!
Prins Albert Victor & Victoria
Sterker nog: tijdens zijn eerste bezoek aan Parijs in 1855 – hij was toen dertien (!) – smeekte hij Napoleon III om geadopteerd te worden. Keizerin Eugénie antwoordde op dit onverwacht verzoek dat zijn ouders hem vast zouden missen. Daarop antwoordde Bertie dat ie thuis nog 6 andere broertjes en zusjes had, even ongewild als hijzelf.
Koning Edward VII en Koningin Alexandra van Denemarken
Op die manier bleef Bertie erfgenaam van de troon tot hij 61 (!) was, waarbij hij lange tijd systematisch werd uitgesloten van alle koninklijke aangelegenheden door z’n moeder. Wat doet een mens dan? Er het beste van maken natuurlijk, en genieten van het leven!
En dat deed Bertie zeker…
Bertie en z’n liefde voor mode (,gastronomie en vrouwen)
Die triestige geschiedenis is vreemd genoeg wellicht de hoofdreden dat Bertie een trendsetter werd voor mannen: hij was lang een publiek figuur zonder specifieke rol.
Die gaf hij dan maar een eigen invulling: stijlvolle levensgenieter. Hij was ook vriendelijk, charmant en bulkte van de joie-de-vivre, in tegenstelling tot z’n ouders.
In een tijd vóór tv, internet, influencers en celebrities, beïnvloedden royals nu eenmaal vaak de modetrends. En Bertie? Die was al in zijn jeugd over de hele wereld befaamd voor z’n stijlgevoel.
Een jonge Albert Edward / Bertie
Overal waar Bertie ging nam hij koffers boordevol pakken, uniformen en schoenen mee (en 30 bedienden om ervoor te zorgen). Nog een reden meer voor z’n ouders om Bertie te verafschuwen, naast z’n gebrek aan enthousiasme om te studeren en z’n liefde voor vrouwen (lees: minnaressen en prostituees), ahum.
Bertie deed héél vaak een beroep op kleermakers (zoals de befaamde Henry Poole) om zowel kledingtradities te eren als vernieuwingen door te voeren wanneer hij het Victoriaans conformisme even beu was.
Aangezien hij vaak reisde – én z’n voorliefde voor lekker eten hem er niet slanker op maakte – vond hij een (voor die tijd) relaxte, kosmopolitische garderobe uit die comfortabel aanpaste.
Henry Poole & Co te Savile Row, Londen
De traditionele avondkleding van die tijd vond hij bijvoorbeeld zo warm en oncomfortabel dat hij het zware “staartjasje” (a.k.a. tail coat) in 1860 verving door een korte, lichtere versie, nu alom gekend als het dinner jacket, de smoking of tuxedo.
Dankzij de evolutie van de fotografie kon iedereen ook volgen wat Bertie droeg en hoe: dassen met Windsor-knoop, geklede jassen, gestreepte pakken, rode kravatten, Norfolk jackets, Homburg hoeden (zie rechtse foto hieronder), marineblauwe jasjes bovenop lichtgekleurde broeken, wandelstokken, enz.
Alles wat hij droeg werd gekopieerd! Er ontstond een hele industrie rond zijn kledingstijl.
Albert Edward / Bertie / Edward VII
Soms echt te gek voor woorden, trouwens. Toen hij bijvoorbeeld op een dag z’n broekspijpen omzoomde omdat het regende, lanceerde hij plots de trend voor broeken met cuffs!
Albert Edward / Bertie / Edward VII in Biarritz
De traditie van het open onderste knoopsgat
Ongeknoopte gilet
Naar verluidt had koning Edward VII een legendarische appetijt en at hij meer dan drie volledige maaltijden per dag. Hij dronk matig, maar rookte gewoonlijk twaalf enorme sigaren en twintig sigaretten per dag.
Zijn gilets begonnen daardoor nogal te spannen, dus knoopte hij simpelweg de onderste knoop niet meer dicht voor meer comfort.
Prins George en zijn vader Edward VII (1901). Het onderste knoopje van Edwards gilet/vest is los.
Uit respect voor hun vorst knoopte het Britse hof – en uiteindelijk iedereen in Engeland en de Britse koloniën – daarna ook hun onderste knoopjes niet meer dicht.
Het Britse Rijk (met z’n invloedrijke Savile Row kleermakers) was toen een wereldmacht op alle vlakken, en dat dragen we op die manier stiekem nog steeds mee!
Ongeknoopt kostuumjasje
Dat verklaart waarom mensen vandaag de dag hun gilet/vest onderaan niet meer dichtknopen, maar waarom ze dat ook niet doen bij hun pak heeft een héél andere oorzaak.
Het huidige ‘single-breasted’ pak (enkele rij knopen) werd voor het eerst geïntroduceerd in 1906 onder de naam ‘lounge suit’, al zag het er toen uiteraard nog wel wat anders uit.
De naam ‘lounge suit’ verraadt de oorsprong eigenlijk al… Het was bedoeld als een meer casual pak, en had een losse snit zodat het er het best uitzag als de drager de teugels van een paard vasthield.
Dit nieuwe type pak begon daarom op termijn ook de traditionele rijjassen te vervangen.
Edward VII op zijn favoriete pony te Sandringham, Norfolk.
De derde knoop van een (toen) traditionele paardrijjas zat onder de taille en moest dus worden losgeknoopt om de jas goed te laten vallen als iemand op een paard zat.
Toen het loungepak alledaagse mode begon te worden, hield Edward VII de onderste knoop van het jasje open om hulde te brengen aan de stijl van de rijjas die zij vervingen.
Het bovenste knoopje liet Edward soms dan weer open omdat het er volgens hem zorgeloos en nonchalant uitzag.
Koning Edward VII a.k.a. Bertie
En ook die trend zette zich snel voort in het Britse Rijk en de rest van de wereld… tot de dag van vandaag. Grappig hoe de dingen soms lopen, toch?
De hertog van Roxburghe te Buckingham Palace in 1910, na de dood van koning Edward VII. De onderkant van zijn pak is niet dichtgeknoopt.
Geef je geen moer om traditie? Volg ze toch maar!
Kunnen de tradities die Edward VII in gang heeft gezet je echt geen moer schelen? Dan zijn er toch nog twee belangrijke andere redenen om die tradities alsnog te volgen:
Moderne kostuums hebben een traditionele snit en fit
Tegenwoordig worden pakken vaak nog steeds (!) zo gesneden dat ze op hun mooist zitten als je de onderste knoop los laat.
Die snit creëert ook een flatterend mannelijk silhouet met een smallere taillevorm en bredere schouders!
De perfecte mix van stijl, comfort en bewegingsvrijheid
Of je nu een single– of double-breasted pak draagt: laat die onderste knoop open! Op die manier heb je meer bewegingsvrijheid én draagcomfort.
Je pak geeft zo een beetje mee indien nodig, maar ziet er toch ongedwongen strak en getailleerd uit (zonder dat het lijkt alsof je jezelf in een dwangbuis gewurmd hebt).
Vuistregel voor kostuumknopen: soms – altijd – nooit
Bertie heeft dus zo de ‘soms – altijd – nooit’-vuistregel voor het dichtknopen van kostuumjasjes (met 3 knopen) in het leven geroepen.
Draag je een kostuum met drie knopen?
-
- Dan knoop je deze soms dicht, of net niet. Jij kiest!
- De middelste knoop knoop je altijd dicht.
- De onderste knoop? Nooit dichtknopen!
Uiteindelijk doe je mooi je eigen zin natuurlijk, maar het is een leuke stijltip om te onthouden, toch?
Leuk artikel?
There's more where that came from. Volg AGMJ via mail en mis niets!
Vond je dit stukje modegeschiedenis interessant?
Heb je genoten van dit stukje modegeschiedenis? Deel deze blogpost dan met anderen! Sharing is caring!
